اثر پرایمینگ بذر با غلظت های مختلف سیلیکون بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک و افزایش مقاومت به تنش شوری در نخود زراعی(cicer arietinum l.)

این تحقیق به منظور بررسی روش های مختلف پرایمینگ بذر (هیدروپرایمینگ و پرایم با ترکیبات مختلف سیلیکون) بر بهبود مقاومت نخود زراعی (cicer arietinum l.) به شوری در سال 92-91 در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در دو مرحله انجام شد. پرایمینگ بذرهای نخود با سیلیکون(sio2) در غلظت های مختلف و آب مقطر (هیدروپرایمینگ) انجام گرفت. طرح آزمایش به صورت فاکتوریل دو عاملی بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایش گلدانی و به صورت هیدروپونیک بود. عامل ها شامل پرایمینگ و تنش شوری (با استفاده از کلرید سدیم) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر تنش و پرایم بر صفات طول ریشه و ساقه، وزن خشک ریشه و اندام هوایی و وزن خشک کل گیاه نخود بسیار معنی دار بود. همچنین اثر متقابل این دو فاکتور (شوری و پرایم) برای صفات طول ریشه، وزن خشک ریشه و اندام هوایی و همچنین وزن خشک کل اختلاف معنی داری داشت. با افزایش تنش شوری میزان طول ریشه، ارتفاع گیاه، وزن خشک ریشه و اندام هوایی و همچنین وزن خشک کل کاهش یافت. اثر پرایم، شوری و اثر متقابل آن بر کلروفیل b، کاروتنوئید ، قند محلول ریشه، قند محلول ساقه، آنزیم های sod و pod، میزان پتاسیم و سدیم و همچنین نسبت+k+/na معنی دار بود. ولی اثر تنش شوری بر میزان کلروفیل a معنی دار نبود. به طور کلی با افزایش تنش شوری میزان رنگیزه های فتوسنتزی کاهش یافت. تیمارهای 20r1، 60r2، نانو در همه غلظت ها، 40fem، 20fea و 60fea از نظر همه رنگیزه های فتوسنتزی با افزایش سطوح شوری با افزایش روبرو بودند. وجود همبستگی معنی دار بین میزان کلروفیل a و b با وزن خشک ساقه (*67/0)، نشان دهنده نقش رنگدانه های کلروفیل در انجام فتوسنتز و تولید ماده خشک و افزایش وزن خشک اندام هوایی می باشد. تنش شوری سبب افزایش فعالیت آنزیم ها آنتی اکسیدان و همچنین افزایش میزان سدیم در اندام های هوای گیاه نخود شد. با افزایش سطح شوری از صفر به 50 میلی مول، میزان پتاسیم با کاهش مواجه شد. این در حالی بود که با افزایش شوری به 100 میلی مول کاهش محسوسی در میزان پتاسیم مشاهده نشد. در این آزمایش میانگین نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی با افزایش شوری به طور معنی داری کاهش یافت. در سطح شوری 100 میلی مول، به جز پرایم های r2 در غلظت های 40 و 60، بالک 60 و نانو 60 که نسبت+ k+/na کمتری از شاهد داشتند. بقیه پرایم ها، با افزایش در نسبت پتاسیم به سدیم باعث افزایش توان مقابله گیاه با تنش شوری شده است و می توان از این پرایم ها به عنوان پیش تیمار موثر در شرایط تنش شوری استفاده نمود.